Odroczenie wykonania kary

Należy pamiętać, że odroczenie wykonania kary jest instytucją dotyczącą osób, które jeszcze nie rozpoczęły wykonywania orzeczonej kary. Po rozpoczęciu wykonywania kary, skazany może starać się o udzielenie przerwy w karze.

Podstawą do odroczenia kary pozbawienia wolności są art. 150 i 151 KKW. Zgodnie z tymi przepisami, możemy wyróżnić odroczenie wykonania kary obligatoryjne i fakultatywne.

• Sąd zarządza obligatoryjnie odroczenie wykonania kary, jeżeli skazany cierpi na chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę uniemożliwiającą wykonanie tej kary. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać jego życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Odroczenie kary trwa do ustania przeszkody.
• Sąd może fakultatywnie zarządzić odroczenie kary, jeżeli natychmiastowe skutki wykonania kary pociągnęłyby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. W tym wypadku, możliwe jest odroczenie wykonania kary na okres do roku, a w przypadku kobiety ciężarnej oraz osoby samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem – nawet do lat 3.

Przykładowo, wśród takich sytuacji można wskazać chorobę członka rodziny, wymagającej opieki skazanego, pozostawanie przez skazanego jedynym żywicielem rodziny, zakończenie kuracji leczniczej, chorobę skazanego inną niż opisana w art. 150 KKW, pilną potrzebę wykonywania prac polowych, sezonowych, zdarzenia losowe, okres zdawania egzaminów.

Co istotne, odroczenie może być udzielono kilkakrotnie, jednak łącznie nie dłużej niż na wyżej wskazane okresy (1 rok lub 3 lata w opisanych przypadkach).

Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności składa się do sądu, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji, niezależnie od aktualnego miejsca pobytu skazanego. Opłata sądowa wynosi 80 zł.

O czym należy pamiętać?

Odroczenie kary jest instytucją wyjątkową, o którą chętnie zabiegają skazani. Należy pamiętać, żeby właściwie umotywować swój wniosek. W zależności od podstawy, na jaką się powołujemy, niezbędne będzie przygotowanie szeregu dokumentacji, np. dokumentacji leczniczej, dotyczącej zarobków, oświadczeń członków rodziny. Im więcej dokumentów dostarczy skazany – tym większa szansa na uwzględnienie wniosku.

Odraczając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może zobowiązać skazanego do: podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych.
Należy mieć na uwadze, iż odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności sąd może odwołać w razie:

• ustania przyczyny, dla której zostało udzielone,
• w wypadku, gdy skazany nie korzysta z odroczenia w celu, w jakim zostało udzielone, albo rażąco narusza porządek prawny,
• z powodu niewykonywania obowiązków nałożonych na skazanego.

Czy wniosek o odroczenie wykonania kary wstrzymuje jej wykonanie?

Nie. Złożenie wniosku o odroczenie wykonania kary nie wstrzymuje jej wykonania. Można natomiast – i w większości wypadków warto to uczynić – zawrzeć we wniosku o odroczenie wykonania kary, także wniosek o wstrzymanie wykonania kary do czasu rozpoznania wniosku o jej odroczenie. Sąd, jeśli przychyli się do naszej prośby, umożliwi nam pozostanie na wolności do czasu prawomocnego rozpoznania wniosku o odroczenie.

Pamiętaj, że złożenie wniosku o odroczenie kary nie unieważnia tzw. „biletu karnego”. Jedynie wniosek o wstrzymanie kary może wstrzymać przymusowe doprowadzenie do ZK.

Warunkowe zawieszenie kary uprzednio odroczonej

Istotną instytucją prawa karnego wykonawczego, wiążącą się z odroczeniem kary pozbawienia wolności, jest możliwość zawieszenia kary pozbawienia wolności uprzednio odroczonej. Odnosi się to do skazanych, wobec których co prawda sąd orzekł bezwzględną karę pozbawienia wolności nieprzekraczającej 1 roku (a więc bez tzw. „zawiasów”), ale który uzyskał odroczenie tej kary wskutek złożenia wniosku, o którym mowa powyżej, i odroczenie to trwało co najmniej rok. W takim wypadku, sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary zgodnie z zasadami opisanymi w Kodeksie karnym.

Sąd orzeka warunkowe zawieszenie wykonania kary, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Zawieszając warunkowo wykonanie kary sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.

Warunkowe zawieszenie uprzednio odroczonej następuje na okres próby i może zostać odwołane, w przypadkach określonych w art. 75 KK, tj:

• jeżeli skazany w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania ( §1 – obligatoryjnie),
• jeżeli skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą (§1a – obligatoryjnie),
• jeżeli skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo niż określone w §1, albo jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych, środków kompensacyjnych lub przepadku (§2 – fakultatywnie),
• jeżeli okoliczności, o których mowa w § 2, zaistnieją po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego, chyba że przemawiają przeciwko temu szczególne względy (§1 – obligatoryjnie).

W przypadku, w którym nie uda się uzyskać warunkowego zawieszenia kary, zasadne może być staranie się o możliwość odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego. Więcej o SDE w oddzielnym wpisie.